Wat bepaalt de geluidskwaliteit van een didjeridu?
Dit hangt in enige mate af van je persoonlijk smak, maar er zijn een paar voor de hand liggende factoren: Helderheid, resonantie,
rijkheid, geluidsdruk, tegendruk of het gemak van spelen, en de gevarieerdheid van boventonen en vocalen.
Welke houtsoorten zijn geschikt voor koudere klimaten (zoals het Britse weer) en welke houtsoorten geven de
beste geluidskwaliteit?
De houtsoort waarvan een didj is gemaakt (zolang het Eucalyptus is of coolabah) heeft een verwaarloosbare invloed op de geluidskwaliteit
en duurzaamheid.
Bijna alle didjes zijn gemaakt van verschillende soorten Eucalyptus. Er zijn enige verschillen in de houtsoorten, maar deze zijn
minimaal vergeleken met andere factoren.
Voor geluidskwaliteit zijn de hoofdfactoren een vakbekwame bewerking en de manier waarop de
termieten de didj uitgehold hebben. Voor de duurzaamheid in koudere klimaten is het bewerken en prepareren van
de didj de hoofdfactor.
Wat bepaalt de muzieksleutel van een didj?
In hoofdzaak zijn lengte en diameter. Net als bij orgelpijpen geldt voor een didj hoe langer en groter de diameter, des te lager
de toon. De ruwheid en het model van de binnenkant heeft hierop ook zijn invloed. Verbreding bij de top betekent lagere sleutels terwijl verbredingen
bij de bodem hogere tonen maken. Dit geldt alleen als een algemene richtlijn omdat iedere didj (de door termieten uitgeholde tenminste) uniek is.
Wat voor verschil geeft een gevorkte didj? Kun je in beide vertakkingen blazen? Klinkt dit dan verschillend?
Met een gevorkte didjeridu kun je aan beide kanten blazen, wat verschillende tonen geeft. Je kunt ook, terwijl je op één
uiteinde speelt, het andere afdichten (met je hand) of juist openen, om zo twee verschillende toonhoogtes te produceren. De toon die je krijgt
als je één eind afdicht geldt voor beide uiteinden.
Daarom geven wij drie muzieksleutels voor gevorkte didjes. De laagste sleutel is de toon die je krijgt als je het andere uiteinde
afdicht en de andere twee toonhoogtes worden geproduceerd als je in de afzonderlijke uiteinden blaast met het andere gat open.
Je zult twee opnames vinden bij gevorkte didjes. Eén voor elk mondstuk en als je goed naar de opnames luistert zul je in
staat zijn de verandering in toonhoogte te kunnen horen als Trevor tijdens het spelen het andere mondstuk opent en sluit met zijn hand.
Wat is het nadeel van een erge laag gestemde (A#, G) didj?
De echte laag gestemde didjes zijn gewoonlijk moeilijker bespeelbaar omdat ze door hun lengte minder tegendruk hebben. Ze spelen
in het algemeen langzamer dan kortere didjes. Maar een geoefend speler zal genieten van de diepe klank en de hoge resonantie. C's en B’s
zijn gewoonlijk makkelijker bespeelbaar en hebben nog steeds een mooie diepe klank.
Hoe beslis ik wat de juiste toonhoogte is om te kiezen - en bestond er van oudsher een zekere
traditionele muzieksleutel?
Het hangt af van je smaak. Je kunt online luisteren bij De Didjshop naar didjes in de verschillende
muzieksleutels om te beslissen welke je het meeste aanspreekt. (je kunt dan beter didjes kiezen van de zelfde geluidskwaliteit) Er is één
voorwaarde. Als je het circulaire ademhalen op een didj wilt leren is het aan te bevelen één van de volgende sleutels te nemen, omdat
deze makkelijker zijn om mee te beginnen: D#, D, C#, C
Er werd traditioneel niet één specifieke muzieksleutel gebruikt. Sommige Aboriginals prefereerden hogere sleutels
terwijl anderen de lagere prefereerde. Er bestaan wel verhalen over zekere sleutels die gebruikt werden in specifieke rituelen.
Heeft het hebben van een klok, effect op het geluid - zoals dat het dat doet voor een koperen
blaasinstrument, en kleuren houten types het geluid en hebben ze effect op het gemak waarmee het geluid geproduceerd wordt. Heeft het verven invloed
op de weergave?
Een klok heeft effect op het geluid van een didj, gelijk een koperen blaasinstrument.
Het versterkt gebruikelijk het volume van het geluid, maar het kan evengoed effect hebben op de resonantie en de tegendruk. De
vergelijking met het koperen instrument is beperkt omdat een natuurlijk uitgeholde didj niet zo strak en glad is als een koperen blaasinstrument.
Het verven en vernissen van de buitenkant van de didj heeft geen effect op het geluid voor zover ik weet. Het effect van houtsoorten op het geluid
is in ons geval zo minimaal dat het onmogelijk is vast te stellen omdat andere invloeden veel sterker zijn.
De bij uitstek sterkste invloed op het geluid is de manier waarop de termieten de didj hebben uitgehold. Geen twee didjes zijn
op dezelfde manier uitgehold, en juist dit maakt een enorm verschil voor de geluidskwaliteit en verdringt elk effect dat de houtsoort zou kunnen
hebben op het geluid. Het kan zelfs sterker zijn dan het effect van een klok of een taps toelopende didj.
De enige manier om een betrouwbaar antwoord te geven op deze vraag is om een stel didjes van verschillende houtsoorten met dezelfde
maten op een draaibank te maken en ze dan te vergelijken. Wij zijn zeker geïnteresseerd in de resultaten als iemand dit ooit gaat doen.
Ik vroeg mij af hoe het zit met didjes uit andere regionen van Australië. Laten zekere gebieden
grote verschillen zien gebaseerd op materiaal? Ik heb iemand ontmoet die er één uit Alice Springs regio had die behoorlijk klein
in diameter was, maar die gezien zijn grootte een bijzonder goed geluid gaf en tevens een absurde hoeveelheid tegendruk bezat. Bestaan er ook
boeken die een overzicht geven van instrumenten rondom dit continent?
De didj die je vriend heeft meegenomen uit Alice Springs zal vermoedelijk of uit onze regio komen (northern Queensland) of uit
de Northern Territory. Dit zijn de twee hoofd, didjproducerende gebieden. Rond Alice Springs worden geen didjes aangetroffen.
Er zijn geen duidelijk te onderscheiden verschillen in instrumenten afgezet tegen hun geografisch bron. In de meeste didjeridu
producerende gebieden vind je dezelfde soorten Eucalyptussen. Hoe een didj eruit ziet, en zijn geluidskwaliteit, hangt enkel en alleen af van de
manier waarop de termieten die ene didj hebben uitgehold. Dit hangt in zekere mate van het micro klimaat af van waar het gevonden is (specifiek
op de relatie tussen de grootte van de termietenkolonie en de jaarlijkse regenval, verdampingsfactor en uitwerpselen). Deze kunnen enorm verschillen
over een klein gebied. Als voorbeeld, je kunt op een stukje grond met jonge Eucalyptus boompjes in een geul een perfect uitgevreten stam vinden
terwijl 45 meter verder op de rand van de geul de jonge boompjes te ver zijn uitgegeten of juist niet genoeg. Het is dus onmogelijk de geluidskwaliteit
te voorspellen aan de hand van de geografische locatie of Eucalyptussoort. Elke Eucalyptussoort in de Noordelijke delen van Australië kan
dus overal een geweldige didj opleveren.
Is er een verandering in geluid tussen de verschillende karaktertrekken? Doet een goede tegendruk afbreuk
aan de kwaliteit van het geluid? Doet een klokmodel ook afbreuk aan een goede tegendruk?
Er is geen relatie tussen tegendruk en geluidskwaliteit. Maar er zijn wel didjes met een betrekkelijk magere geluidskwaliteit
die echter een geweldig goede tegendruk hebben, en juist zulke didjes zijn goede modellen om het op te leren.
Klokmodellen kunnen effect hebben op de tegendruk, maar dit is meestal alleen maar het geval als de klok erg groot is uitgevallen
en de rest ook al groot in diameter is.
Waarschijnlijk ontstaat het grootste negatieve effect op de tegendruk als de didj een grote diameter heeft die ook nog eens gelijkmatig
is (we noemen deze didjes schoorstenen 'ovenpipes'). Er zijn hierop een aanzienlijk aantal uitzonderingen en het is onmogelijk om deze didjes te
generaliseren. De enige grote variabele die in alle aspecten de geluidskwaliteit beïnvloed is de manier waarop de termieten de didj uitgehold
hebben. En er bestaat geen manier om dit te meten. Je moet simpelweg de didj eerst bespelen.
Wij beoordelen de geluidskwaliteit zonder hierin de uiterlijke kenmerken te betrekken.
Hoe vergelijk je de tegendruk op een schaal van 1 tot 5 als een "PVC" pijp van 157 cm lengte
een rating geeft van "3"?
Alleen om zeker te zijn heb ik een oude PVC pijp C gestemd (~152 cm lang) en vergeleken met een paar 152 cm lange didjes. Als
vergelijking zou ik de PVC pijp inschalen op 3.
Dus ieder van onze didjes voor beginners, welke zijn ingeschaald op 4 of hoger hebben een betere tegendruk dan een 152 cm PVC
pijp. Houdt er alstublieft rekening mee dat dit alleen voor onze didjes geldt (ik ben er zeker van dat binnenkort andere handelaren zullen beweren
dat al hun didjes een uitstekende tegendruk hebben). |
